Koçluk, genel anlamda insanların iş ve özel hayatlarının kalitesinin arttırmasında önemli katkılar sunmakta olan ileri doğru atılmış büyük bir adım, anlamlı yeni bir yolculuğunda başlangıcıdır.

Koçluk, insanların mevcut becerileri, yetenek, bilgi ve yaşam potansiyellerini kullanabilmelerine imkan sağlanan katma değeri yüksek verimli sağlayan bir destek hizmetidir. İnsanlara fayda sağlamak onları daha ileriye taşımak için güçlü sorular ile düşündürmek, farkındalıklarını ortaya çıkartmasında yardımcı olmaktadır.

Koçluk iletişiminde insanlara yaklaşım, dinleyici, eleştiri ve yargılamadan uzak, motivasyon sağlayıcı, odaklı fayda sağlayan, derin düşündürebilen, planlanlama ve hedef odalı harekete geçirebilen teknikler ile sağlanmaktadır. planlamak ve hedefe doğru harekete geçmek daha fazla değer taşımaktadır.

ICF (Uluslararası Koçluk Fedarasyonu) profesyonel koçluğu, insanların hayatlarında, kariyerlerinde, işlerinde veya organizasyonlarında olağanüstü sonuçlar üretmelerine yardımcı olan sürekli profesyonel bir ilişki olarak tanımlamaktadır.

The European Mentoring & Coaching Council (EMCC), Koçluk ve Mentorluk alanında bütün Avrupa’da çalışmalar yapmaktadır ve koçluluğun gelişmesinde katkı sağlamaktadır.

Uluslararası Koçluk Enstitüsü- International Institute of Coaching (IIC)’e göre koçluk, “koç ve danışan arasında oluşan, danışanın bireysel farkındalığını arttırarak kişisel gelişim ve yetkinliklerinin artmasını sağlayan ve süreklilik yaratan, basit ama etkili bir birliktelik formudur. Kurulan bu güçlü ilişki içinde danışan şu anda olduğu yerden olmak istediği yere doğru gitmeye başlar.”

ICF Türkiye, koçluğun diğer hizmet mesleklerinden farkı nedir? Sorusunu şu şeklinde cevaplıyor; Profesyonel koçluk hedef belirlemek, sonuç yaratmak ve kişisel değişim yönetimi ile bireyin hayatına odaklanan farklı bir hizmettir. Koçluğun ne olduğunu anlamak için, koçlukla kişisel ya da organizasyonel destek sağlayan terapi, danışmanlık, mentorluk, eğitim, sportif gelişim mesleklerini birbirlerinden ayırt etmek faydalı olacaktır.

Terapi: Koçluğu terapiden ayıran bir kaç yön vardır. Birincisi koçluk, bireyin belirli hareketlerinin sonucu olarak kendi isteği ile başlattığı değişimi temel alan, kişisel ve mesleki büyüme ve gelişmeyi destekleyen bir meslektir. Sonuçlar kişisel ya da mesleki başarı ile ilişkilidir. Koçluk hep ileriye hareket eder ve gelecek odaklıdır. Diğer yanda terapi acıyı iyileştirme, bireyin kendi içindeki ya da iki ya da daha fazla bireyin arasındaki işlev bozukluğu ve çatışmalarla ilgilenir. Odak nokta ise genellikle şimdiki zamanda bireyin duygusal fonksiyonlarını engelleyen, geçmişten gelen sorunları öğrenmek; psikolojik fonksiyonları geliştirmek; var olan iş ve özel hayat koşulları ile daha duygusal açıdan sağlıklı yöntemlerle ilgilenmektir. Terapi sonucunda genellikle duygusal/hissi durumlarda gelişme görülür. Bu durumlardaki olumlu gelişme koçluğun doğal sonucu olabilirken, öncelikli odak nokta kişinin iş ya da özel hayatında belirli hedeflere ulaşmak için hareketle uygulanabilir stratejiler yaratmaktır. Koçluk ilişkisinde hareket, sorumluluk ve takip üzerinde durulur.

Danışmanlık: Danışmanlar bireyler ya da organizasyonlar tarafından belirli bir uzmanlık alanına girmek amacı ile tutulurlar. Danışmanlıkta yaklaşımlar çok çeşitlilik gösterirken, genel olan kanı danışmanın problemleri teşhis ettiği, reçete yazdığı ve bazen de çözüm getirdiğidir. Koçluktaki kanı ise, bireyler ya da takımların koçun destekçi, kendi kendini keşfetme temeline dayanan yaklaşımlarıyla kendi çözümlerini kendilerinin yaratabilmeleridir.

Mentor (akıl hocalığı/rehberlik): Kişinin sahip olduğu tecrübe ile rehberlik etmesi ya da belirli bir uzmanlık alanında ya da kariyer geliştirmede deneyimlerini paylaşan mentorlar genellikle koçlukla karıştırılmaktadır. Bazı koçların mentorluğu koçluğun bazı bölümlerinde kullanmalarına karşın (yeni koçlara mentor koçluk yapmaları gibi), koçluk yaptıkları kişilere mentorluk yapamazlar.

Eğitim: Eğitim programları, eğitmen ya da öğretmen tarafından belirlenmiş belirli öğrenme hedeflerini kazanma üzerine kurulmuştur. Koçluk sürecindeki hedefler ise koçun rehberliğinde birey ya da takım tarafından belirlenir. Ayrıca eğitim, önceden oluşturulmuş bir müfredat programı ile uyuşan doğrusal öğrenme yöntemini varsayar. Koçluk ise önceden belirlenmiş bir plan olmaksızın daha az doğrusallığı benimser.

Sportif Gelişim: Spor metaforları sık kullanılsa da, profesyonel koçluk bildiğimiz spor koçluğundan farklıdır. Spor koçu, birey ya da takımların davranışlarını kendi deneyimi ve bilgisi rehberliğinde yöneten bir uzman olarak görülmelidir. Profesyonel koçlarda da bu özellikler vardır, ancak yönü belirleyen birey ya da takımın kendi bilgi ve deneyimleridir. Profesyonel koçluk, sportif gelişimden farklı olarak, zayıf ya da doğru olmayan şekilde uygulanan davranışlar üzerine değil, bunun yerine güçlü yönler ve yeteneklerin gelişmesi için fırsatları belirleme üzerine odaklanır.

Koçluk ile hayatın dengesi, hayatı doyumla yaşamak, duyguların değerlerin farkında olmak, herhangi bir konuda seçenekleri gözden geçirebilmek, doğru seçeneği bularak planlamalar yapmak stratejiler oluşturmak ve harekete geçmek mümkün olmaktadır. İnsanların potansiyellerini tam olarak kullanması ve bunu yaparken hayatlarını atlamadan, sahip çıkarak yaşamasının hedeflenebiliyor.

Uluslararası şirketler ve büyük kurumlarda yapılan araştırmalarda yöneticilerine sunulan bireysel gelişim programları içinde (MBA programları dahil) yönetici koçluğu yüzde seksen yedi gibi bir oranla bütün diğer programlardan daha etkin sonuç verdiği ifade edilmektedir.

Yönetici koçluğu, bir koç ile bir yönetici arasındaki kısa süreli etkileşimli bir süreçtir. Yöneticinin kendi potalsiyelini fark etmesi sağlanarak liderlik etkinliğini geliştirebileceği davranışlar oluşturur. Koçluk süreci, yeni beceriler, farklı bakış açıları, teşvik ve örgütsel geri bildirim yoluyla araçlar ve bilgi ile sağlanır.

2009 ICF Global Koçluk Müşterisi Araştırması’na göre, profesyonel koçluk hizmetinden yararlanan şirketlerin bu konuda yaptıkları yatırımın yedi katı kendilerine geri dönmüştür. Bireysel koçluk hizmeti alan müşterilerde de bu oran, yatırımın 3.44 katıdır.

Koçluk kişiyi bir çok alanda hedefine taşıyabilir. 2010 ICF Global Tüketici Farkındalık Araştırması’nın sonuçlarına göre, araştırmaya katılanların beşte ikisinden fazlası (% 42.6) koçluk motivasyonları olarak “ bireysel performanslarını ve/veya ekip performanslarını geliştirme”yi göstermiştir. Bunun ardından gelen diğer motivasyon alanları ise“ profesyonel kariyer fırsatlarını genişletmek” (% 38.8) ve “iş yönetim stratejilerini geliştirmek” tir (%36.1). Daha kişisel olan diğer motivasyon alanları ise “kendine saygı/ güvenini arttırmak” ve “ işyaşamı / özel yaşam dengesini kurabilmek”tir.